De Hongerspelen (Suzanne Collins, uitgeverij Van Goor 2010)

Katniss Everdeen, een meisje uit district 12 in het land Panem, wordt samen met Peeta Mellark 'gekozen' tijdens ‘De Boete’ om deel te nemen aan de Hongerspelen. Dit jaarlijkse evenement is in het leven geroepen door het Capitool, nadat er een bloederige opstand heeft plaatsgevonden tegen de zittende macht. Deze opstand is in 12 van de 13 districten neergeslagen. Het 13^e district is het Capitool met de grond gelijk gemaakt. Concreet houdt deze ‘verkiezing’ in dat Katniss en Peeta samen met tweeëntwintig anderen worden gedropt in een openluchtarena alwaar ze, beschikkend over diverse wapens, zullen moeten strijden op leven en dood met de andere deelnemers (Tributen). Degene die als laatste overblijft is de winnaar van de Hongerspelen.

Het 12^e district, genaamd De Laag (waar Katniss woont) is een vervallen en armoedig mijndistrict. Het toekomstig Noord-Amerika, genaamd Panem, is veranderd in een militair regime. Het Capitool is het machtscentrum waar de wrede president Snow de dienst uitmaakt en met harde hand het volk onder de duim probeert te houden. Na een wrede opstand, die door het regime hardhandig is neergeslagen, heeft het regime deze gruwelijke en onmenselijke amusementsvorm (De Hongerspelen genaamd) in het leven geroepen. Deze Hongerspelen zijn voornamelijk bedoeld om het volk eraan te herinneren dat ze dankbaar moeten zijn en een nieuwe opstand in de toekomst ondenkbaar is. De Hongerspelen worden geregisseerd door ‘de spelmakers’en gebracht als amusementsvorm. De controle vanuit het Capitool is gebaseerd op angst en onderdrukking. Wat volgt is een bloedstollende aaneenschakeling van avonturen waarin de strijd om leven en dood centraal staat. Het verhaal heeft een verrassend slot.

Wat direct opvalt aan dit verhaal is het sombere toekomstbeeld wat geschetst wordt door Suzanne Collins. Collins neemt rustig de tijd om te personages en de omgeving goed neer te zetten, zonder de vaart uit het verhaal te halen. Ik denk dat de belangrijkste boodschap van dit verhaal zit verborgen in het feit dat in bepaalde situaties, waarin een land is veranderd in een dictatuur, morele normen en waarden ten opzichte van het volk volledig kunnen verdampen en plaats maken voor dictatoriale waarden, normen met autoritaire kenmerken. Ook is kenmerkend in zo’n situatie dat er altijd een groep mensen is en zal zijn die zich hiertegen zal verzetten, dromend over een betere wereld en op zoek zal gaan naar bevrijding.

Achterliggend gevoel is toch wel die van hoop en het hunkeren en smachten naar een betere wereld, opkomen voor je familie en geliefden en doorzetten tot je doel bereikt is. De hoofdpersonen opereren in eerste instantie vanuit de drang te overleven, maar ook liefde en kameraadschap is belangrijk.  Om hun doel te realiseren zetten ze hun kwaliteiten in. Katniss is bijvoorbeeld een begaafd boogschutter. De hoofdpersonages proberen eveneens hun droom van een betere wereld vast te houden en zich, al of niet opzichtig, af te zetten tegen de heersende macht. Dit resulteert in een meeslepend verhaal, dat zich afspeelt in het spanningsveld tussen goed of slecht en overheersing of onderdrukking. Hoe ver zal Katniss gaan om te overleven?

Het boek is in eerste instantie vooral erg spannend. Direct vanaf het begin zit het tempo er al lekker in. Het boek wordt verteld vanuit de ik-vorm. Je beleeft het avontuur door de ogen van Katniss en dat maakt het verhaal zowel spannend als meeslepend. Het boek leest lekker weg en is zeker geschikt voor adolescenten. Ik kan het daarom zeker aanraden. De thematiek is verrassend actueel en historisch tegelijk. Nu maar hopen dat dit geen voortekenen zijn van onze eigen toekomst.