vrijdag 14 september 2018

Kinney Jeff, (2013), Het leven van een loser zwaar de klos, Utrecht, uitgeverij de Fontein

Voor iedereen die nog niet bekend is met de reeks ‘het leven van een loser’ eerst wat informatie ter introductie. Jeff Kinney heeft inmiddels 23 boeken over de belevenissen van Bram Botermans geschreven. Dit boek is de zevende uit de reeks. De boeken zijn geschreven in de vorm van een dagboek logboek, want ‘dagboeken zijn natuurlijk voor losers, nerds en meisjes’ aldus de hoofdpersoon Bram Botermans.
Ondertussen gaat het leven van Bram ook niet over rozen en beschrijft hij op een sarcastische manier zijn zware puberleven waarin alles mis gaat. Natuurlijk kan hij daar zelf niet altijd wat aan doen maar zijn zijn ouders, oudste broer Rick, kleine broertje Max of zijn beste vriend Theo degenen die zijn leven  tot een zware tocht door de puberteit maken. Het boek ziet er ook uit als een logboek, lijntjespapier met geschreven tekst en tussen de tekst grappige tekeningen.


In zwaar de klos volgen we het miserabele leven van Bram Botermans tijdens zijn struikeltocht door het leven.

Bram is inmiddels een echte puber geworden die op school gevoelig is voor alle zaken waar een puber gevoelig voor is. Heb ik de juiste kleren aan, ik wil geen puistjes, ben ik wel gespierd genoeg en bovenal wat vinden meisjes van mij zijn zaken die Bram in dit boek bezig houden.
Het logboek start met een korte terugblik naar Bram’s leven als baby en zelfs naar de tijd dat hij nog bij zijn moeder in de buik zat. Met een cynische blik naar zijn ouders, die van hem graag het grootste genie van de wereld zouden willen maken, beschrijft Bram wat hij allemaal heeft moeten ondergaan in die periode. Elke dag draaide zijn moeder klassieke muziek via speakers op haar buik, vertelde ze hoe haar leventje eruit zag of moest Bram meeluisteren als zijn ouders klef gingen doen. Hij beschrijft: ‘Ik heb me NOOIT op mijn gemak gevoeld als mensen flikflooien waar ik bij ben, ZEKER niet als het mijn ouders zijn. Ik probeerde ze te laten stoppen maar de boodschap kwam niet aan’  (pagina 13) Deze beschrijving wordt vervolgens ondersteunt met een tekening van een schoppende baby in de buik. Dit is namelijk een kenmerk van de leven van een loser reeks, binnen de tekst staan overal tekeningen van de beschreven situaties die nog duidelijker maken hoe absurdistisch de beschreven scenes zijn.
Daarnaast zet dit Bram neer als een puber die zich net als alle pubers afzet tegen zijn ouders. Pagina 139: "Helaas was mam het daar niet mee eens. Ze zei dat het jack veel te duur was voor een middelbare scholier en dat ik het stuk kon maken of kwijt kon raken. Ik zei dat ik het niet eerlijk vond, want het hing gewoon stof te vergaren in de kast. Maar mam gaf aan dat het jack 'de verkeerde boodschap'uitzond , dus ik moest het weer terughangen" Dat zorgt er bij de lezer voor dat hij zich helemaal in het verhaal kan verplaatsen en kan voelen wat Bram allemaal voelt en meemaakt.

We worden door Bram steeds verder meegenomen in zijn dagelijkse leven waarbij hij op weg naar het hoofdthema van het boek ons nog vertelt over de moordende concurrentie op het kinderdagverblijf waar hij als peuter zat. En ook de vroege rampzalige overgang naar de kleutergroep, omdat zijn ouders dachten dat hij hoogbegaafd was, wordt uitgebreid beschreven. Waar in voorgaande boeken Bram’s familie een grote rol speelde is dit boek vooral gericht op Bram’s leven als puber op school.
Behalve dan oom Gerard, de mislukte oom die tijdelijk bij de familie in huis komt wonen omdat hij weer eens failliet is. Bram vindt oom Gerard eerst maar irritant en lastig maar naarmate de tijd vordert geeft oom Gerard hem goede tips in het versieren van meisjes.

Op school zou een motorcrossstuntshow (ideetje van Bram) georganiseerd worden maar het organiserend comité besluit toch tot het organiseren van een Valentijnsfeest. Pagina 108:  Maandag vertelde Hilde de leerlingenraad dat het evenement helemaal was gepland, maar dat het inzamelingscomité het oorspronkelijke idee wel een klein beetje had aangepast. Op de een of andere manier was de worstel-motorcrosshappening veranderd in een VALENTIJNSFEEST." En dan begint Bram’s zoektocht naar een meisje dat met hem naar het feest wil. Hij haalt alles uit de kast om een meisje te vinden maar dat loopt vaak mis. Zo eindigt hij in de jas van zijn moeder (terwijl de hele school toekijkt) pagina 145: "Iedereen weet inmiddels , van die jongen die de winterjas van zijn moeder aan moest. Dus nu wordt het nog moeilijker voor me om een dat voor het feest te krijgen.". Bram spreekt het antwoordapparaat van Alicia in met allerlei onzin waarna haar vader boos op de stoep staat en wordt hij opgesloten door kleuter Wesley waar hij oppast in de hoop contact te maken met Lara. Uiteindelijk lukt het Bram om, met behulp van zijn vriend Theo, af te spreken met Anouk. Maar zoals in het hele leven van Bram veel misgaat gaat dit natuurlijk niet tot de bloeiende romance uitgroeien waar Bram zo naar verlangt.

De situaties in het boek zijn allemaal zo beeldend beschreven dat ik het boek grinnikend heb gelezen. De scenes zijn soms bijna van een slapstick-achtige vorm maar zorgen ook voor herkenning waardoor je automatisch terugdenkt aan je eigen puberteit. Als in een film wordt je meegenomen van de ene naar de andere scène zonder dat het gaat vervelen.
De humor, situaties, personages en de twijfels die Bram heeft zijn heel herkenbaar voor pubers van nu en iedereen die ooit puber geweest is. Pagina 83: "Toen ik in de brugklas zat zei een zesdeklasser tegen me dat er een geheime lift naar de tweede verdieping was en dat ik voor drie euro een speciale liftpas bij hem kon kopen. Dat leek mij een goede deal, dus ik gaf hem drie euro voor de pas die er heel officieel uitzag.Maar het gebeuren bleek één grote zwendel, er bestond helemaal geen geheime lift"
Dat maakt dit boek dan ook geschikt voor een heel breed publiek.
Daarbij speelt ook mee dat het boek zo makkelijk leest dat ook minder goede lezers veel plezier aan het boek kunnen beleven. De karikaturale figuren uit het boek leren we nooit goed kennen omdat ze vanuit Bram worden beschreven. Maar dat is ook niet waarom je dit boek wil lezen. Je wil je laten meenemen in de cynische humor van Bram die deze mensen beschouwt en gebruikt om zijn eigen doelen in het leven te bereiken. Voorgaande zorgt ervoor dat Kinney op deze manier het lezen van een boek laagdrempeliger maakt.
Ondanks dat het een boek is uit een lange reeks wordt het nooit echt voorspelbaar omdat de belevenissen zo absurdistisch zijn dat je toch telkens weer wordt verrast. Een goede lezer leest het boek in een klein uurtje uit maar is dan wel even helemaal opgegaan in het leven van Bram en zijn vrienden en daarbij vergeleken valt je eigen leven dan eigenlijk best mee, ook mooi meegenomen.



I

Geen opmerkingen:

Een reactie posten