Recensie van 'Verdacht' van Carry Slee, door Martijn Mooij

Recensie van ‘Verdacht’ (Carry Slee)

Slee, Carry (2016). Verdacht. Amsterdam, Overamstel uitgevers.

Het verhaal gaat over Tess, die met haar vriendenclubje van de middelbare school voor een schoolopdracht een buurt moet filmen. Net op dat moment wordt er een overval bij een juwelier gepleegd, wat terug te zien is op hun film. Als Tess besluit dit bewijsmateriaal naar de politie te brengen, brengt zij zichzelf en mensen om haar heen in grote moeilijkheden. Al snel wordt haar vader verdacht van betrokkenheid bij de overval als ze zijn vingerafdrukken op een aansteker aantreffen in de auto die zichtbaar was op de film en ook zijzelf wordt al snel in een kwaad daglicht gesteld door de mensen om haar heen…

Net als veel van haar andere boeken, is Verdacht een typisch 12+-boek dat zich helemaal richt op de leefwereld jongeren in deze leeftijdscategorie en ook geschreven is op dit niveau. Zo lees je over prille jeugdliefdes, zoals die tussen Tess en Victor, ‘stomme’ schoolopdrachten, uithuilende vriendinnen en buitengesloten worden in de groep op school. Heel het verhaal door lees je over hoe verliefd Tessa en Victor op elkaar zijn en volg je haar vriendin Rachel die een oogje heeft op Boy. Maar ook het verraad van Rachel tegenover haar hartsvriendin Tess moet jongeren aanspreken. Of wat te denken van het moment dat Boy betrapt wordt met een ander meisje. En natuurlijk uitgelatenheid van Rachel als ze haar idool Pharell voor het eerst in levende lijve ziet: “Rachel kijkt onafgebroken naar de man die zo op Pharrell lijkt. ‘Als het hem is, ga ik gillen,’ zegt Rachel” (p. 151).

Typerend voor deze leeftijd is ook het op zoek zijn naar eigen identiteit. Dit zie je terug bij Tess, die niet weet wat ze ervan moet denken dat haar vader weleens een crimineel kan zijn. En ook Victor twijfelt erg over zichzelf als hij zich schaamt over zijn verraad van zijn vriendin Tess, nadat gebleken is dat Tess onschuldig is.

Daarnaast gaat dit boek heel sterk over het je kunnen verplaatsen in de ander, wat hoort bij de leeftijdsfase van jongeren van 12-15 jaar. Niet alleen de problemen van Tess en haar familie nodigen de lezer uit om mee te denken met Tess, maar ook bijvoorbeeld de sociale verschillen tussen Victors familie en die van Tess laten de lezer meevoelen met Tess en hoe moeilijk het is om tegen dit soort vooroordelen op te boksen en toch jezelf te blijven.

Erg herkenbaar en knap beschreven vond ik hoe Slee het thema pesten laat meespelen in het boek, door het personage van Paulien, die de hele klas tegen Tess opzet omdat haar vader volgens haar een crimineel is en Tess ervan beschuldigt de ring van Victors moeder te hebben gestolen. Je voelt en leeft met haar mee en laat je het gevoel van onmacht voelen, nu ze zich realiseert dat ook Victor haar in de steek heeft gelaten: “‘Daar heb je onze dief!’ schreeuwt Paulien over het schoolplein. ‘Allemaal je hand op je portemonnee. Ringen, oorbellen en andere kostbare sieraden afdoen. Voor je het weet moet je je eigen sieraad terugkopen bij de juwelier.’ Tess trilt over haar hele lichaam. Ze kijkt naar Victor. Hoe heeft hij dit kunnen doen? Hoe heeft hij haar zo kunnen verraden?” (p. 173). Ook gevoelens als schuld, woede en verraad komen heel duidelijk naar voren en dit maakt het boek zeker de moeite waard om te lezen.

Hoewel de schrijfstijl herkenbaar is voor jongeren, vind ik persoonlijk de schuttingtaal die Slee de jongeren herhaaldelijk laat bezigen persoonlijk niet nodig en afdoen aan de kwaliteit van de dialogen. De boodschap van het verhaal wordt hier niet sterker van.

Een ander minpuntje aan het boek zijn vooral het begin en het einde. Dat Tess met haar vrienden bij de overval aanwezig is én dit vastlegt op de camera klinkt allemaal nét iets te toevallig en daardoor ongeloofwaardig. Evenals het einde, waar de toevallige loop van omstandigheden en het heldhaftige optreden van Victor net iets teveel wegheeft van een spannend jongensboek.

Niettemin heeft het boek genoeg verrassende elementen. Bijvoorbeeld het feit dat Brahim iets verdachts uitspookt, waar Victor en Tess achter proberen achter te komen. Als ze er uiteindelijk achter komen en Brahim zijn geheim op een openbare party met een bekende dj openbaart, is dit heel anders dan zij (en de lezer) zich voorgesteld heeft… Ook Tess' contact met Fabian, de jongen wiens vader is overleden door het vermeende toedoen van Tess' vader, kwam voor mij vrij onverwachts.

Tenslotte is wat mij betreft Carry Slee er opnieuw in geslaagd om een aansprekend boek voor jongeren te schrijven, ondanks wat kleine minpuntjes. Het leest lekker weg en blijft spannend tot het einde. Daarom heeft het ook vooral een ontspannende functie met veel herkenning voor jongeren en met name de emoties en het omgaan hiermee zetten jongeren toch aan tot nadenken en reflecteren op zichzelf. In die zin het boek daarom ook zeker in de klas te gebruiken, met name in de brugklassen.

Kortom, ik beveel dit boek aan iedereen aan die een spannend en herkenbaar boek zoekt voor jongeren.