Recensie van
jeugdpoëziebundel ‘September’ (Nieuw Amsterdam, 2009) van Sjoerd Kuyper, door
Marijke de Heer
In september gaan de
vaders dood
en erven de zonen hun
sterfelijkheid
Deze poëziebundel is een herinnering aan de vader van de
dichter, Kees Kuyper. De bundel bevat vele gedichten in een zeer diverse stijl.
Ongeveer halverwege staat de toespraak die de auteur heeft uitgesproken tijdens
de uitvaart van zijn vader: ‘De ogen van een herder en het hart van het lam’,
vergezeld van een foto van de vader met zijn tweejarige zoon op de arm[i].
Tevens worden gedichten van zijn vader in dit verhaal opgenomen. Het is
duidelijk dat de dichter zijn talent niet van een vreemde heeft. In alle
gedichten is het opmerkelijk, dat de dichter met een enkel woord heel treffend
een scala aan beelden weet op te roepen. Dat maakt deze bundel een zeer
boeiende aanwinst.
September, meestal een mooie, zonnige maand, maar ook een
maand waarin je de naderende herfst al ruikt. En dat is precies de sfeer van
deze bundel: herinneringen aan een zonnige jeugd, aan een vader die er voor je
was, maar die nu deel uitmaakt van een andere werkelijkheid. September en
sterfelijkheid, een sterke alliteratie, waardoor het opschuiven van een
generatie blijft haken, het verweesde gevoel, het besef dat je de volgende bent
in de lange rij van generatie op generatie.
Ik houd niet zo van poëzie: ik vind het vaak te vaag, te
gezocht, te van alles wat niet bij mij past. Toch, deze bundel greep me vanaf
de eerste zin, de opdracht: In september
gaan de vaders dood en erven de zonen hun sterfelijkheid. Geen woord
teveel!
Het tweede wat mij opvalt is de brede literaire basis:
verwijzingen naar de klassieke literatuur en de bijbel. Zoals bijvoorbeeld in
het gedicht September (p.8): ‘O Sappho,
laat de meisjes slapen’ en in het gedicht Stof (p.7): ‘en stof legt zich neer aan de voeten van het lam / en stof liep uit
zijn handen en zijn voeten en zijn zij’. Dat maakt wel, dat er kennelijk
bij het lezerspubliek bekend wordt verondersteld, dat ze weten dat Sappho een
lyrische dichteres uit de Oudheid was en tevens moet de bijbelse symboliek
bekendheid genieten, om de portee van deze regels op volle waarde te schatten.
Deze bundel valt onder jeugdpoëzie volgens de site http://www.lezenvoordelijst.nl .
Zoals uit bovenstaande blijkt, vraagt deze bundel het nodige aan belezenheid en
algemene ontwikkeling. Daarmee is deze bundel meer geschikt voor jongeren ouder
dan 15 jaar. Toch kan het mijns inziens ook jongere lezers boeien, afhankelijk
van hun taalgevoel en levenservaring. Immers, iedereen heeft een vader en
herkent mogelijk de gevoelens die deze gedichten bij de lezer oproepen.
Ik vond het een geweldige bundel: geen overtollige woorden,
geen gezochte woordwendingen. Je vraagt je onwillekeurig af hoeveel tijd hierin
is gaan zitten, om al deze woorden zo te rangschikken, al deze zinnen zo te
polijsten, dat ze rechtstreeks in je hart belanden en daar niet meer weggaan.
Maar dat is nou precies het kenmerk van goede poëzie!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten