Simon
Stranger, 2014, Schaduwjongen, Amsterdam: Clavis
Schaduwjongen
vertelt het aangrijpende verhaal over Samuel die weg vlucht uit West- Afrika en
op Gran Canaria belandt. Daar ontmoet hij Emilie. Kort daarna wordt hij
opgepakt en uitgezet. Drie jaar later gaat hij naar Emilie op zoek en staat hij
ineens voor haar deur in Noorwegen. De tijd tussen hun ontmoeting en weerzien
is een aangrijpend en realistisch
verhaal. Het verhaal over de
weerzinwekkende reis die Samuel heeft afgelegd en wat hij tijdens die reis
allemaal heeft meegemaakt en heeft moeten doen om te overleven. Gedreven door
hoop op een beter bestaan voor hem en zijn ouders leeft hij in de illegaliteit,
tot hij wederom wordt opgepakt. De wanhoop en angst om teruggestuurd te worden
maakt dat hij geen uitweg meer ziet waardoor hij uiteindelijk een einde aan
zijn leven maakt.
Toen ik de
achterkant van het boek las kreeg ik gelijk kippenvel. Dit boek sprak me aan
omdat ik persoonlijk al veel vluchtverhalen heb gehoord en les geef aan
vluchtelingen. Het thema interesseert me en raakt me. Het volgende fragment uit
het boek doet me realiseren hoeveel geluk ik heb hier in Nederland te zijn
geboren en niet in een land als West- Afrika. 'Dit is jouw wereld, Emilie. Je hebt verdomme zo weinig problemen gehad
dat je er zelf hebt moeten uitvinden!' (bladzijde 50)
Door het
heftige verhaal en de vreselijke gebeurtenissen als verkrachting, geweld en
zelfmoord is het boek alles behalve een "feel good" boek. Door de
uitvoerige beschrijving van de gebeurtenissen zie je alles voor je ogen
gebeuren. De diepe gevoelens van Samuel die uitvoerig worden beschreven en de
vreselijke dingen die hij heeft moeten doorstaan maken dat je medelijden met
hem krijgt. Ondanks dat hij ook foute dingen doet zoals het stelen van de sieraden
van Emilie. Je voelt ondanks dat sympathie voor Samuel. Net zoals Emilie; 'Hadden ze hem maar niet gevonden, dan had
hij tenminste de juwelen nog gehad. Hij had vast wel een plek gevonden waar hij
ze kon verkopen.' (bladzijde 134)
Doordat de
achterkant van het boek mijn nieuwsgierigheid had gewekt begon ik vol
enthousiasme aan het verhaal. Gaandeweg gaf het boek mij niet altijd het
ontspannen gevoel waar ik veel waarde aan hecht als ik een boek lees. Enerzijds
kwam dit door de nare gebeurtenissen maar ook door de opbouw van het boek. Het
verhaal wisselt steeds van heden naar verleden en vanuit welke persoon het
verhaal word vertelt. Na bladzijde 58 is er ineens een intermezzo die de
geschiedenis van beide hoofdrolspelers vertelt en op welke manier ze zonder het
te weten met elkaar verbonden zijn. Ik vond dit een totaal overbodige passage en
had geen enkele verbinding met het verhaal gaandeweg het boek. Ook staan er af
en toe te langdradige omschrijvingen in het boek waardoor ik neig delen over te
slaan. Zoals bijvoorbeeld in dit fragment:
'Kranen strekten zich uit boven toekomstige flatgebouwen van glas en staal. De
ramen in de nieuwe woonblokken weerspiegelden de hemel. Ze glansden van
kapitaal, vakmanschap en internationale investeringen.' (bladzijde 110)
De
schrijver is er zeker in geslaagd te laten zien welke verhalen er schuilen
achter mensen die uit hun eigen land zijn gevlucht. Young adults zullen zeker
getriggerd worden na te denken over dit maatschappelijke onderwerp. Het is erg
passend voor lezers vanaf ongeveer 15 jaar. Het boek nodigt uit na te denken
over de vluchtelingen thematiek. Veel lezers kennen vast zelf ook wel iemand
die zijn of haar land is ontvlucht. Hierdoor komt het verhaal nog dichterbij. Het
hele verhaal van Samuel is aangrijpend
maar een groot deel van het boek speelt zich af bij Emilie thuis waar het
verhaal van Samuel wordt verteld. Je hoopt dat alles samenvalt en alles goed afloopt.
Mede door het trieste einde had ik geen voldaan gevoel en bleef ik scenario's
schetsen in mijn hoofd hoe het anders af had kunnen lopen of wat als? Maar dat
was waarschijnlijk precies de bedoeling van de schrijver. Al met al zeker wel
een aanrader om te lezen.
Reactie op schaduwjongen van Simon Stranger door Marloes Steerneman
BeantwoordenVerwijderenMarloes heeft een mooie en complete samenvatting van Samuels verhaal geschreven. Ik zou alleen het laatste stukje, 'waardoor hij uiteindelijk een einde aan zijn leven maakt', achterwege hebben gelaten. Samuel twijfelt aan het eind van het boek meermaals tussen leven en dood en het boek blijft spannender, wanneer de afloop nog niet bekend is.
Mijn achtergrond met vluchtelingen is ongeveer dezelfde als van Marloes, ik ken veel vluchtelingen en hun verhalen en deze verhalen zijn inderdaad helaas vaak net zo heftig. Wij mogen inderdaad onze handjes dichtknijpen en Marloes ondersteunt ons geluk met een stukje tekst over het leventje van Emilie. Ik heb gedurende het boek een aantal uitspraken over het leven van Samuel opgeschreven. Deze uitspraken deden mij realiseren hoe mooi en fijn mijn leven was en hoe zwaar het leven van Samuel en andere vluchtelingen. Uitspraken als "hij was alleen maar misbruikt" (pag. 91), "alles is voorbij hij voelt het 'you have arrived at your destination" of "een begraafplaats voor al degene die niet bestaan" (pag.184).
Ben me inderdaad niet beter gaan voelen door het boek, het trekt je mee in de ellende en de uitvoerige beschrijvingen maken het, zoals Steerneman zegt, levendig. Het mooie van het boek is wel dat het mensen aan het denken zet en mensen zo hopelijk ook de andere kant van het leven van een vluchteling gaan zien. Kunnen we met dit boek en het verhaal van Samuel wat doen aan de negatieve gedachten van mensen over vluchtelingen?
Ontspanning? Marloes heeft zeker gelijk over de nare gebeurtenissen. De opbouw van het boek qua personagewisselingen vond ik juist wel weer mooi, want je krijgt een heel goed beeld van beide personages en hun gedachtegangen.
Echter vind ik ook de tijdswisselingen en de personagewisselingen samen wel wat veel, evenals de langdradige omschrijvingen van niet ter zake doende dingen en het intermezzo heeft zeker geen waarde voor het verhaal. Ben het dus grotendeels wel met Marloes eens.
Kijkend naar de leesfases van Coillie ben ik het met Marloes eens, het is een 15+ boek, alhoewel sommige volwassenen ook veel van het boek kunnen leren. Het is leerzaam (pag. 154-156), zet zeker aan tot denken en wie weet gaan jongeren en volwassenen nog eens anders tegen de vluchtelingen aan kijken.
Waarom 15+? Hoofdpersoon is qua leeftijd bijna volwassen, er is veel aandacht voor gedachtegangen en de diepere levensvragen komen ook volop aan bod. De complexere structuur hebben we het al over gehad en het einde beschrijft Steerneman mooi, want het schetsen van andere scenario's is echt wat je gaat doen. Zeker een echte aanrader!