‘Gruwelijke rijmen’ van Roald Dahl, uitgeverij De Fontijn te Baarn.

Vergeet zoetsappigheid met een randje geweld en neem plaats voor pure zwarte sprookjeshumor van Roald Dahl met een dikke knipoog naar de werkelijkheid. Sommige sprookjes staan er natuurlijk al om bekend dat ze gruwelijkheden bevatten, maar de heer Dahl doet daar nog een dikke schep bovenop. Bekende sprookjes worden in rijmvorm overgoten met een sausje van seksisme (Roodkapje die een revolver uit haar slipje tovert, blz. 24) en zijn doordrenkt van nog bruter geweld (er worden regelmatig zonder pardon koppen gesneld, blz. 4) dan gebruikelijk is in standaard sprookjes. Kortom een zeer gewelddadig maar hilarisch boek tegelijk.

Voor zover het morele kompas, als dat er al is. Daar waar de originele prins in Assepoester toch wel een brave inborst blijkt te zijn, blijkt hij in deze rijmbundel te zijn omgetoverd in een vreselijk monster. Eén die er niet voor terugdeinst zonder pardon koppen te laten rollen. Zeker in zijn zoektocht naar de eigenares van het muiltje. Eenmaal aangekomen bij de stiefzussen van Doornroosje verandert de prins in een meedogenloze bruut die in het verhaal transformeert in een bloedbad. Koppen rollen en dat alleen maar omdat hun voorkomen hem niet aanstaat. Assepoester kiest uiteindelijk, na het aanschouwen van deze gruwelijkheden, voor een leventje in de luwte. Zonder prins. Punt. Kort samengevat is niets wat het lijkt in dit boekje. Prinsen zijn meedogenloos, dwergen zijn gokverslaafden en Roodkapje is een levensgevaarlijke dushi die met een pistool in haar slipje rondloopt. Moreel verantwoord? Vast niet, zeker niet voor jonge kinderen, maar wel erg grappig en daarom des te meer geschikt voor oudere kinderen en  jongvolwassenen. Genoeg van die suffe sprookjes? Neem dit boek en niets zal meer hetzelfde zijn…

Of er een boodschap is verwerkt in dit hele verhaal? Vast wel. Wellicht wil Dahl de absurditeit van de maatschappij belichten met zijn gruwelijke rijmen. Sommige gebeurtenissen in het boek echter zijn (zij het in andere bewoordingen) angstvallig herkenbaar in de huidige wereld waarin we leven. Worden we niet dagelijks geconfronteerd met beelden van de meest gruwelijke executies en gewelddadige excessen van eenlingen? Wellicht had Dahl daarin een vooruitziende blik en heeft hij zijn visioenen omgezet in fantastische verhalen. Wie zal het zeggen? De paralellen zijn beangstigend.

Misschien wilde Dahl echter gewoon mensen aan het lachen maken en bedienen met zijn persoonlijk blik op bestaande sprookjes. Ergens denk ik dat hij de huidige sprookjes incompleet vond en dat hij een weg zocht om zijn visie op sprookjes te kunnen ventileren. Hoe je het ook wend of keert, Dahl heeft hiermee een verrassende en humoristische rijmbundel (met een vette knipoog) afgeleverd die je niet licht zult vergeten.

Dahl was een meester in het beeldend schrijven. Hij kon schrijven voor zowel jong als oud. Zijn manier van schrijven was bijzonder: Zijn verhalen voor volwassenen zijn vaak bizar. Zijn verhalen voor kinderen vaak grappig en vreemd. Ook zijn ze onvoorspelbaar, griezelig en af en toe een beetje sadistisch. Gezien het feit dat Dahl één van de meest gelezen auteurs is van de afgelopen decennia kun je concluderen dat hij een  grootmacht is op dit gebied en met deze ‘Gruwelijke Rijmen’ heeft hij met het schrijven van deze rijmbundel een pareltje toegevoegd aan zijn omvangrijk oeuvre.