Reactie van Marloes Derksen op de recensie van Haar naam was Sarah door Chantal Aarts

Chantal Aarts vindt Haar naam was Sarah een geweldig boek: 'Wauw wat een boek! Een om niet weg te leggen.' Ik ben het niet met dit oordeel eens. Ik zal dat hieronder uitleggen.
Haar naam was Sarah is m.i. een boek met drie verhaallijnen in plaats van twee zoals Chantal Aarts schrijft in haar recensie. De eerste verhaallijn vertelt het verhaal van het joodse meisje Sarah tijdens en na de Tweede Wereldoorlog. De tweede verhaallijn gaat over een Franse gezin dat tijdens de Tweede Wereldoorlog in het appartement van Sarah en haar familie komt te wonen. De derde verhaallijn gaat over het leven van de Amerikaanse journaliste Julia, die met de Parijzenaar Bertrand is getrouwd. De eerste twee verhaallijnen hebben elkaar tijdens de Tweede Wereldoorlog gekruist en kruisen elkaar weer als Julia de opdracht krijgt een reportage te schrijven over de razzia van het 'Velodrome d'Hiver' op 16 juli 1942.

De eerste verhaallijn is wat mij betreft de belangrijkste in het boek. Vlak voordat ze wordt opgepakt door de Franse politie, verbergt het joodse meisje Sarah haar broertje Michel in een kast. Ze belooft hem er weer snel uit te halen, een belofte die haar leven zou beheersen. Enige weken later, als Sarah is ontsnapt uit handen van de Franse overheid, gaat ze op zoek naar haar broertje. Ze vindt hem, waar ze hem had verstopt: 'Ze reageerde niet, pakte de sleutel van de grond en probeerde hem in het slot te steken. Ze was te zenuwachtig, te ongeduldig. Het duurde even voordat het lukte. Eindelijk liet het slot een klik horen, en ze trok de geheime deur open. Een stank van verrotting trof haar als een vuistslag. Ze deinse achteruit.' (de Rosnay, 2007, p.187). Deze gebeurtenis zal haar verdere leven, tot aan haar zelfmoord toe, bepalen. Het is jammer dat Tatiana de Rosnay dit gegeven niet meer heeft uitgewerkt in Haar naam was Sarah. Het is ook jammer dat Chantal Aarts in haar recensie niet ingaat op deze gebeurtenis en de rol die de gebeurtenis heeft gespeeld in het verdere leven van Sarah.

De tweede verhaallijn vertelt het verhaal over een Frans gezin, dat heeft geprofiteerd van de ellende van de Franse joden. Edouard, de schoonvader van Julia, vertelt haar over de herkomst van het appartement: 'Hij zei dat hij madame Royer niet had gevraagd wie er in het appartement hadden gewoond voordat wij erin trokken. Hij wist dat het een Joods gezin was en dat ze bij die grote razzia waren gearresteerd. Hij had zijn ogen gesloten, zoals vele andere Parijzenaars in dat verschrikkelijke jaar 1942. Hij had zijn ogen gesloten op de dag van de razzia, toen hij gezien had dat al die mensen werden weggevoerd, in bussen gestouwd, god weet waarnaartoe. Hij had zelfs niet gevraagd waarom het appartement leegstond, wat er met de eigendommen van het gezin was gebeurd. Hij had precies zo gehandeld als iedere andere Parijse familie die een grotere, betere woning wilde.' (de Rosnay, 2007, p.190). Hij was zelf getuige geweest van de vondst van het lichaam van Michel door Sarah, maar zijn vader en hijzelf hadden er altijd over gezwegen. De derde verhaallijn gaat over het leven van Julia. Tatiana heeft met deze verhaallijn haar hand naar mijn mening overschreven, te veel onnodige details, clichés en toevalligheden. Ze laat Julia bijvoorbeeld opnieuw zwanger worden van haar overspelige echtgenoot Bertrand. Bertrand wil dit kind niet. Julia besluit te scheiden en verhuist naar New York. Uiteindelijk noemt Julia haar kind Sarah. Dit doet mij teveel denken aan een soap-scenario. De Rosnay had haar aandacht beter kunnen richten op het uitwerken van het schuldgevoel van de Fransen en Julia's Franse schoonfamilie in het bijzonder, en hun pogingen dit schuldgevoel te verwerken of te verdoezelen.
In haar recensie was volgens Chantal Aarts de liefde van de ouders een belangrijk motief voor het verzwijgen van de herkomst van het appartement en de ontmoeting met Sarah. Ik denk dat dit niets met liefde te maken heeft, veel meer met schaamte en schuldgevoel. Daarnaast heb ik moeite met de volgende zin uit de recensie: 'Hierdoor word je als lezer aan het denken gezet, niet alleen over hoe afschuwelijk het geweest moet zijn om 'opgepakt en gedeporteerd' te worden, maar ook voor de achterblijvers, de mensen waar de Joden ondergedoken hebben gezeten.' Het gezin van Sarah heeft niet ondergedoken gezeten, maar had voor em tijdens de oorlog het appertement gewoon gehuurd. Pas nadat het gezin van Sarah was opgepakt, was het gezin van Edouard naar hun appartement verhuisd. In haar recensie schrijft Chantal Aarts dat ze het boek geschikt acht voor adolescenten, 'met name door het onderwerp, de wreedheden rondom de deportatie'. Ik ben het hier wel mee eens. Het is geschikt voor adolescenten. Maar dat betekent niet dat ik het een goed boek vind en ook niet dat ik het boek zou aanraden.