Recensie van film ‘Spijt’ naar een boek van Carry Slee door Marion Bouwens

Hermans, P. Peters, M. , Pos, H., Schram, D., Slot, M. (producenten) & Schram, D. (regiseur).  (2013).  Spijt!. Nederland: Shooting Star Filmcompany.

Voor het spelen van een partijtje basketbal met de schoolklas mogen twee leerlingen hun team uitkiezen. Jochem (Stefan Collier) wordt als laatste gekozen. Zo wordt meteen al duidelijk dat de film gaat over een jongen die wordt gepest. Jochem, een grote, wat dikke jongen, wordt al langere tijd gepest. De pesterijen ondergaat hij lijdzaam. In deze voor hem nieuwe klas worden Eva (Dorus Witte) en David (Robin Boissevain) zijn vrienden. Ondanks dat zij het een paar keer voor hem opnemen gaat het treiteren van Sanne (Charlotte Bakker) en haar twee vrienden gewoon door. De klassenmentor maakt het eerder erger dan beter. Ook tijdens het klassenfeest wordt Jochem gepest. Daarna komt Jochem niet meer naar huis en hebben de diverse betrokkenen spijt.

Deze speelfilm is gebaseerd op het gelijknamig boek van Carry Slee. Carry Slee heeft met pesten een heel actueel onderwerp beschreven in een jeugdboek. Want ondanks alle cursussen die leraren en leerlingen kunnen volgen, blijft pesten een hardnekkig probleem. Doordat dit in een roman is beschreven kan zo mogelijk ook een bijdrage worden geleverd aan het voorkomen of stoppen ervan. Het is daarmee een leerzame film die de jeugd aan het denken zal zetten over de gevolgen van pesten. De verfilming toont de omgang met pesten door Jochem en door David en Eva. Op een subtiele manier zijn in de film de mogelijke oorzaken van pesten aanwezig en worden er omstandigheden belicht waarbij het pesten kan voortbestaan. Dit zonder dat de film belerend wordt.

Het verhaal speelt zich af in de tweede klas van de middelbare school. Het boek en ook de film zijn voor jongeren vanaf circa 13 jaar bedoeld. Het verhaal spreekt die heel direct aan; het zou over hun klasgenoten kunnen gaan. De personages nemen je gemakkelijk mee in hun verhaal en de film wordt naar het einde toe steeds meer aangrijpend. Het verhaal is rechtlijnig en lijkt het boek goed te volgen. De betrokkenheid van de schrijfster Carry Slee bij het maken van de film zal daaraan hebben bijgedragen. Erg confronterende beelden worden er in de film niet getoond en zijn bewust weggehouden. Dit is prettig en leidt de kijker niet af van de boodschap van de film.
De bovenstaand vermelde kenmerken maken dat de film goed is te bekijken in een klas 2 van het voortgezet onderwijs. De film kan als aanleiding worden gebruikt om het fenomeen pesten te bespreken en daarbij in te gaan op de diverse mogelijke manieren om daarna te kijken. Deze film zou naar mijn mening kunnen bijdragen aan het voorkomen van pesten.

Halverwege de film is een belangrijke uitspraak in de film opgenomen. De juffrouw Franse taal spreekt in klas over 'Huit Clos' van Sartre en citeert: "De hel dat zijn de anderen." Zo zal Jochem het ook hebben ervaren. Aan het einde van de film worden de leerlingen in de klas geïnterviewd over de gebeurtenissen van de afgelopen weken. David bezoekt vervolgens nog de mentor die ook tot het inzicht komt dat hij verkeerd heeft gehandeld. Uiteindelijk komt zelfs de politie er aan te pas. Alle betrokkenen hebben spijt. Zelfs David en Eva want in het turbulente leven van een puber blijkt het toch lastig om er te zijn voor een ander als die je echt nodig heeft. 

 

De belangrijkste boodschap in de film is duidelijk aan het einde van de film weergegeven. Iedereen is waardevol, en als je je in iemand verdiept zie je vanzelf dat ook die persoon waardevol is.