Recensie poëzieboek: Mama! Waar heb jij het geluk gelaten? door Esther van Lavieren

Ted van Lieshout (2005) Mama! Waar heb jij het geluk gelaten?

Gedichten en prenten 

Uitgeverij: Leopold/Amsterdam

Beschrijving van het boek:

Het poëzieprentenboek ‘ Mama! Waar heb jij het geluk gelaten?’ bestaat uit 22 gedichten met daarbij aansprekende illustraties. Ook wordt er gebruik gemaakt van foto's, tekeningen gemaakt met Oostindische inkt die zijn ingekleurd met de computer en nog meer andere bijzondere prenten. Terugkerende onderwerpen zijn moeders en vaders, dood en gemis, verdriet en geluk en het strand en de zee. Er is een bijzonder sonnet opgenomen en heel veel verrassende, ontroerende, prachtige gedichten die afwisselend zijn wat betreft lengte. Achterin het boek geeft van Lieshout uitleg over de illustraties, allen door hemzelf gemaakt. Deze spelen een grote rol in het boek, ze beslaan soms een hele pagina met het gedicht eroverheen geplaatst.

Een van de gedichten, 117 Sonnetten, heeft geen letters maar is getekend. Hierover zegt van Lieshout: ‘ Een rijmend gedicht dat bestaat uit veertien regels, opgedeeld in stukjes van twee keer vier regels en dan nog twee stukjes van drie regels, heet een sonnet. Op een dag schreef ik dit sonnet: vierkant/cirkel/cirkel/vierkant//driehoek/ruit/ruit/driehoek//ovaal/rechthoek/ovaal//rechthoek/ovaal/rechthoek. Ik dacht; dat hoef ik niet op te schrijven dat kan ik ook tékenen! Ik tekende meteen maar liefst 117 sonnetten, van links naar rechts van boven naar beneden!’   

In het boek komen meer van dit soort verrassende effecten voor. Zo is er ook een vers met de naam ‘Papegaaivis’ . Hierbij heeft van Lieshout een illustratie van 2 bladzijden gemaakt waarop, zoals hij zelf zegt, misschien wel duizend visjes staan die zwemmen in de oceaan. Bij bijna alle illustraties is de computer gebruikt wat de vormgeving alleen maar mooier maakt. In dit boek is veel te zien en te lezen. Veel van de gedichten gaan over vaders en moeders. Sommige versjes zijn lief en andere gedichten zijn aangrijpend en verdrietig. Een van de gedichten vertelt over de zorgen die een kind zich maakt als hij op een dag zijn moeder toch eens dood zou vinden. Dit is een herkenbaar onderwerp wat bij kinderen regelmatig hun gedachten passeert maar waaraan ze veel liever helemaal niet willen denken. Van Lieshout geeft de boodschap af dat dit soort angsten en gedachten normaal zijn. Ondanks dat de gedichten van van Lieshout niet allemaal een happy end hebben en een aantal beladen zijn, staan er ook grappige gedichten in voorzien van de nodige luchtigheid en humor. De mooie formuleringen en vernieuwende illustraties houden de lezer gevangen. Er zijn gedichten die gaan over geluk, mooie momenten aan het strand en over problemen waar kinderen en jongeren tegenaan lopen. De gedichten zijn niet eenvoudig, Ted van Lieshout maakt veel gebruik van verschillende soorten beeldspraak maar steeds zijn de gedichten helder en spreken ze je aan op je gevoel.

De gedichten in dit boek zijn geschreven voor kinderen van twaalf jaar en ouder en zijn daar zeer geschikt voor. Dit komt door de onderwerpen die aan bod komen. Sommige onderwerpen waar kinderen van deze leeftijd niet mee bezig willen zijn. De emotionele geladenheid is bij een aantal gedichten groot maar kinderen krijgen op deze manier wel het gevoel dat zij niet de enige zijn die hierover nadenken! 

Dit boek is in 2006 bekroond met de Zilveren Griffel en dit is meer dan terecht!

Op stap

Mijn vader pakt zich in
een pak, een keurig
net grijs pak. Het past

Bij zijn grijzende haar.
Mijn vader is gelukkig
met mij. Hij pakt mijn hand

Om te voelen hoe gelukkig
precies. Mijn vader durft
wel in geluk te verdwalen,

Maar alleen als ik hem
bij de hand neem. Zonder
mijn hand is mijn vader

Verloren. Daarom bewaar
ik hem, want ik verlies
mijn vader niet graag.

Blauwe schoenen

Ik heb nieuwe schoenen. Bruine.
Ik had liever die blauwe gehad,

maar als mijn voeten nooit meer groeien
en mijn schoenen verslijten niet omdat
het zulke goede kwaliteit is, dan loop ik
als bejaarde voor gek op blauwe schoenen
en daarom hebben we toch maar besloten

– mam vooral –

om die bruine te kopen. Maar
ik had liever die blauwe gehad.